Sirsasana of Sirshasana, de hoofdstand tijdens yogabeoefening.
Voor de één een noodzaak terwijl de ander er niet aan moet denken.
I do not owe credits to this image.
Source unknown.
Sirsha betekent hoofd en asana staat voor houding, dus sirsasana is de houding van het hoofd.
In de oude yogateksten wordt de houding niet beschreven en dat komt waarschijnlijk doordat het van meester op leerling werd overgedragen.
Het is pas van de laatste decennia dat de houding uitvoerig wordt uitgelegd in boeken.
Voordat ik les ging geven heb ik uiteraard jaren lessen gevolgd.
Ik denk dat ik rond 2000 begon met de hoofdstand, Sirsasana.
Aan het einde van de les was het bon ton hoofdstand, zonder uitleg of begeleiding; 'ga maar staan'.
Als ik naar huis fietste deed mijn nek pijn en eigenlijk begreep ik niet waarom dit zo nodig moest.
Het hoofdstandbankje
Ik veranderde van yogaschool omdat ik nog zoekende was (yogaland in Amsterdam zag er 20 jaar geleden heel anders uit ...) en beoefende de hoofdstand een tijd lang niet meer. Totdat ik in contact kwam met Critical Alignment en daardoor met het hoofdstandbankje.
Het hoofdstandbankje is een hulpmiddel, niet de eindhouding. Yogahoudingen zijn immers geen kunstjes die je moet kunnen.
Eén van de belangrijkste redenen voor sirsasana is het laten ontwaken van sahasrara chakra, bovenop je schedel.
En dat lukt niet op het hoofdstandbankje omdat je hoofd immers de vloer niet raakt.
Toch zijn er nog heel wat andere redenen waarom deze houding goed voor je is en die lees je verderop in deze tekst.
Foto genomen in de yogastudio die ik in Zaandam had. ©
Op de yogamat staan het hoofdstandbankje en een houten boogje
met daaroverheen een rubberen strip (bovenrugstripje)
en een opgerold viltmatje die we o.a gebruiken om rugklachten te voorkomen en te verhelpen. (kort uitgelegd ;-)
In de yogastudio die ik Zaandam had beoefenen we de hoofdstand in een vaste les.
Het is bewust dat ik een specifieke les had gekozen voor de hoofdstand, want veel mensen vinden het best griezelig en dat begrijp ik heel erg goed.
Vandaar dat we beginnen met het hoofdstandbankje omdat het een veiliger manier is om toch veel van de voordelen van deze omgekeerde houding te ervaren.
Als je bij mij begint met de beoefening van de hoofdstand bouwen we het rustig op, help ik je en blijf ik bij je staan totdat je het zelfstandig kunt.
Dat kan binnen één les zijn en soms iets langer. Mijn ervaring leert dat vrijwel iedereen het makkelijker en leuker vindt dan gedacht en we voelen ons ook best een beetje stoer dat we het toch maar gedaan hebben. ;-)
Geïnspireerd door de hulpmiddelen die Sri B.K.S Iyengar (link naar website) ontwikkelde heeft Gert van Leeuwen het metalen hoofdstandbankje ontworpen evenals de rubberen strip.
Photo Kelli Russell Yoga
Maar waarom zou je de hoofdstand beoefenen?
De hoofdstand wordt vaak de belangrijkste asana genoemd.
De beoefening van yoga-asana's staat tegenwoordig vaak synoniem aan het beoefenen van sport, maar oorspronkelijk staat het fysieke onderdeel van yoga ten dienste van een hoger doel, namelijk verlichting. Daarover een andere keer meer, maar het laten ontwaken van het hoofdchakra is oorspronkelijk de belangrijkste reden om sirsasana te beoefenen.
De volgende voordelen worden door de grote guru's gegeven:
- Activeren van Sahasrara chakra, het hoogste energiegebied op het hoogste punt van je schedel
- Versterkt de bloedtoevoer naar de hersenen en hypofyse
- Revitaliseert het hele lichaam en de geest
- Helpt angst te verminderen en andere psychologische ongemakken die weer kunnen leiden tot allerlei andere klachten. De hoofdstand wordt daarom ook vaak aangeraden bij astma, hooikoorts, diabetes en disbalans tijdens de menopauze, waar zowel vrouwen als mannen last van kunnen hebben.
- Versterkt het uithoudingsvermogen
- Helpt bij slapeloosheid
- Zorgt ervoor dat afwijking in hartkloppingen minder vaak voorkomen
- Versterkt de longen
- Verbetert het hemoglobine-gehalte in het bloed
- Verlicht bij verkoudheid, hoesten en keelontsteking
- Als omgekeerde houding heeft de zwaartekracht een positief effect op de wervelkolom. Dit zorgt voor verlichting van spanning in de nek, schouders en rug, de benen en de darmen.
En dus is het belangrijk hóe je de asana beoefent. Als je, net als ik in het begin, zomaar gaat staan, dan zal je weinig van de voordelen merken. Gelukkig zag ik dat in en heb mijzelf niet geforceerd tot iets dat zelfs slecht voor mij had kunnen zijn. Leer het dus bij iemand die de tijd voor jou neemt.
Ik beoefen de hoofdstand Sirsasana het liefst met mijn hoofd op een viltmatje direct op de vloer.
Ik begin bij de muur om eerst even tot rust te komen en in de houding te raken, waarna ik een voor een mijn benen rustig van de muur loslaat.
Je hebt tijd, gebruik die ook. Krachtpatserij werkt niet in yoga.
In de hoofdstand kan je allerlei variaties maken met je benen, je armen en je romp.
Op het internet vind je prachtige foto's van Salamba Sirsasana, Baddha Hasta Sirsasana, Mukta Hasta Sirsasana, Parsva Sirsasana, Parivrttaikapada Sirsasana, Eka Pada Sirsasana, Parsvaika Pada Sirsasana, Urdva Padmasana Sirsasana, of Parsva Urdhva Padmasana in Sirsasana.
Hanneke op het hoofdstandbankje. ©
Een alternatief voor het Critical Alignment hoofdstandbankje is de houten Feet Up.
Het ziet er mooi vormgegeven uit, is iets goedkoper en ook zachter rond nek en schouders.
Dat laatste vind ik een nadeel omdat je toch de neiging houdt in je voorkeurspositie van opgetrokken schouders en gebolde bovenrug te blijven.
Bovendien kun je op de schuine pootjes van het Critical Alignment-bankje je armen languit strekken.
Dat doe ik op mijn foto niet, maar het maakt dat je echt kunt voélen dat je je schouders breed moet maken en daarmee je voorkant kunt openen.
Reactie schrijven