Hanneke blogt · 10. februari 2025

Onderbuikgevoelens

In mijn nieuwste boek, waar ik nog dagelijks in schrijf, corrigeer en verfijn, heb ik het o.a. over bewustwording.

Bewustwording betreft veelal de grote vragen; ‘wie ben ik’, ‘hoe kunnen we gelukkig leven’, ‘hoe kan ik bijdragen’.

In veel tradities en filosofische stromingen wordt bewustwording gezien als de graadmeter van een beschaving.

Bewustwording is een proces waarin je leert, beoefent, verdiept, laat rijpen en groeit. In de yoga-traditie bijvoorbeeld wordt het beoefenen van yoga en dan met name meditatie en het lezen van de belangrijke boeken als methode aangeraden.

Laatst zag ik een filmpje waarin Katja Schuurman en Babette van Veen een dansje doen. Ter ere van het 30-jarig bestaan van het liedje Ademnood dansen ze dezelfde choreografie die ze destijds dansten. De lading pulp, haat en jaloezie die onder het filmpje verscheen was niet van de lucht en varieerde van ‘dit kan echt niet meer op hun leeftijd’, tot aan dat Katja ordinair zou zijn en Babette tenminste naturel, dat het rokje van Katja te kort is, dat hier twee omaatjes dansen en dat ze hun beste tijd gehad hebben.

We wanen ons anoniem op social media en spuwen er gemakkelijk ons gal. En hoor eens, als politici, BN’ers en cabaretiers hun mening er zomaar uit mogen flappen, waarom wij dan niet?

De laatste tijd wordt dergelijk gedrag vaak onderbuikgevoel genoemd. Ook stemmen op populistische partijen en het aanhangen van een sterke leider met een twijfelachtige reputatie krijgt dikwijls het stempel onderbuikgevoel. De definitie in de Dikke van Dalen luidt ‘kwalijk geachte opvattingen, ingegeven door onvrede’. Onderbuikgevoel heeft dus een negatieve betekenis en wordt aan talkshowtafels en in kranten vaak met een zeker dedain uitgesproken.

Dat verbaasde mij, want in de bubbel waarin ik leef weten we juist zeker dat je onderbuikgevoelens niet moet negeren en oefenen we ons erin om niet alleen te vertrouwen op ons hoofd. Een rondje internet leerde mij dat ook heel wat media een positieve betekenis aan onze onderbuikgevoelens geven. Blijkbaar ervaart niet iedereen hetzelfde vanuit de onderbuik.

"The intuitive mind is a sacred gift and the rational mind is a faithful servant." - Albert Einstein

Yoni Mudra - Image Hanneke Norbruis

Onderbuikgevoelens worden vaak in hetzelfde licht geplaatst als intuïtie en intuïtie is nogal een dingetje voor het rationele brein.

Sinds de mens zichzelf als enig denkend wezen bovenaan de piramide heeft geplaatst en sinds we hebben besloten dat het rationele brein superieur is aan het intuïtieve, heeft een bepaalde groep mensen het voor het zeggen en zijn we uit balans geraakt.

Ik weet het, dit is ook maar een mening, maar misschien waard om nog eens te lezen.

Onderzoek heeft laten zien dat vrouwen over het algemeen beter intuïtief ontwikkeld zijn dan mannen. In vroeger tijden was dat vaak reden om op de brandstapel te belanden en nog steeds krijgen vrouwen het stempel ‘heks’ ‘in de war’ of ‘ongepast’ als ze hun innerlijke drive volgen.

Intuïtie geeft velen dus een ongemakkelijk gevoel.

Enorme weerstand ervaren tegen je gedwongen huwelijk, de besnijdenis, het ongewenst betast worden, de opmerkingen en insinuaties die onder de gordel zijn, zijn onderbuikgevoelens.

Het zeker weten dat je uit een bepaalde relatie moet stappen, dat je van baan moet veranderen, dat je iets wilt doen als je ziet dat iemand in elkaar geslagen wordt, dat je moet rennen of juist stil moet staan bij gevaar, zijn geen rationele beslissingen maar worden ingegeven door je ‘gut-feeling’. Die gut-feeling wordt vaak gevolgd door het rationele brein: Nu je zeker weet dat je bij je partner weggaat, hoe ga je dat aanpakken?

Onvrede is geen onderbuikgevoel maar een gevolg van het feit dat onze verwachtingen niet overeenstemmen met onze werkelijkheid.

De wijze waarop wij waarnemen wordt sterk bepaald door de bubbel waarin wij zijn grootgebracht en waarin we leven. Onze meningen, overtuigingen en concepten zijn aangeleerd gedrag. Als ik in een andere bubbel was opgegroeid, bij andere opvoeders en omringd door andere mensen, dan had ik zeer waarschijnlijk andere opvattingen gehad. Dan was ik misschien ook van mening geweest dat vrouwen van een zekere leeftijd onzichtbaar moeten worden, dat de oorzaak van mijn onvrede bij anderen ligt en dat als iedereen doet en denkt zoals ik, het goed komt in de wereld …

Bewustwording maakt o.a. dat je gaat leren zien waar jouw meningen en overtuigingen vandaan komen en waarom ze misschien helemaal niet de enige echte waarheid zijn. Hoe je wellicht eerst maar eens bij jezelf te rade moet gaan voordat je de ander wilt fixen. Dat er minstens zoveel waarheid schuilt in dat wat je niet kunt zien als dat wat zich voordoet als ‘de’ werkelijkheid.